Oké, één YouTube filmpje dan. En daarna ga ik echt naar bed!’
Dit lijkt een duidelijke afspraak en toch ga ik uiteindelijk pas een uur later slapen…
Waarschijnlijk herken jij dit wel bij jezelf. We hebben allemaal gewoontes waar we minder afhankelijk van zouden willen zijn. Dit kan gaan om het bingewatchen van een serie op Netflix, nog een stuk chocolade eten of verslavingen zoals roken en drank. Ergens zijn we ons bewust van de negatieve effecten van dit soort gedrag en toch gaan we ermee door. Hoe komt dit? En waarom is het zo lastig hiervan af te komen? In dit artikel leg ik je dat uit en geef ik ook een aantal tips hoe hiermee om te gaan.
Waarom blijf ik vastzitten in mijn gewoontes?
Om deze vraag te beantwoorden verwijs ik eerst naar het Marshmallow Experiment. Kinderen kregen tijdens dit experiment de volgende keuze voorgelegd: of nu één marshmallow ontvangen of over een paar uur twee marshmallows. Wat blijkt? Een groot deel van de kinderen koos voor de optie om meteen één marshmallow te krijgen, in plaats van die twee op een later moment.
Eigenlijk is dit helemaal niet zo verrassend. Ons brein is namelijk ingesteld om op de korte termijn beloningen te ontvangen. Waarschijnlijk is dit te verklaren vanuit ons biologische overlevingsmechanisme om ons zo snel mogelijk veilig te stellen. Meteen een marshmallow ontvangen is veiligheid (en beloning) op dit moment en wachten op een grotere beloning in de toekomst lijkt dan niet aantrekkelijk.
Dit experiment laat zien op welke manier wij in het hedendaagse leven met keuzes omgaan. Fysieke gevaren van vroeger bestaan niet meer, terwijl ons brein gewoon nog hetzelfde werkt. Het komt er in het kort op neer dat we de neiging hebben beloningen op de korte termijn na te jagen, ondanks dat dit op de lange termijn een prijs heeft. Een ander voorbeeld hierbij is het eten van een maaltijd bij Mac Donalds. Soms hebben we de behoefte aan comfortfood en bestellen we impulsief een Big-Mac menu. Nog geen half uur later voel je je vies en heb je stiekem spijt, en honger…
Op het moment dat we voor een keuze staan zijn voelen we niet de prijs die we uiteindelijk betalen in de toekomst en is het dus makkelijk mee te gaan in de verleiding van de korte termijn. Een heel natuurlijke reactie dus.
Vooral bij grotere doelen wordt het lastig...
Het Marshmallow Experiment laat al zien hoe sterk de verleiding voor de korte termijn is, laat staan als je een groter doel nastreeft. Denk hierbij aan afvallen, een eigen bedrijf starten of het stoppen met roken. Al deze doelen betekenen op de korte termijn afzien. Namelijk: minder eten, ontwenningsverschijnselen of het opbouwen van een administratie voor je bedrijf. Allemaal niet leuk, maar wel nodig om op een later moment die doelen te bereiken. Stiekem willen we allemaal die quick-fix en helaas werkt het zo niet. Het is dan ook verleidelijk terug te vallen in oude patronen die ons op de korte termijn weer een beloning geven.
Oké, duidelijk. Maar betekent dit dat ik nooit van mijn gewoontes afkom?
Zeker niet. Nieuw gedrag aanleren is wel degelijk mogelijk. Het vraagt alleen geduld en doorzettingsvermogen. Om je op weg te helpen geef ik een aantal tips die kunnen helpen:
Bij grote doelen: laat angst een raadgever zijn! Vaak brengt het nastreven van onze dromen ook spanning met zich mee. Het opstarten van een bedrijf (en je vaste baan loslaten), het maken van een wereldreis, het houden van een presentatie, het is allemaal spannend. Op de korte termijn is het dan verleidelijk uitstelgedrag te vertonen. Dit levert op korte termijn rust op, alleen op lange termijn bereik je niks. Het gevoel van angst laat zien dat jij deze stap blijkbaar belangrijk vindt. Zie het dus als stimulans om toch door te gaan!
Focus je niet op het einddoel, maar zet de eerste kleine stap. Beginnen is voor velen vaak het moeilijkst. Zeker als je je focust op het grote einddoel (een succesvol bedrijf, een wereldberoemde influencer). Deze fixatie op het einddoel kan ervoor zorgen dat je ontmoedigd raakt. Zet daarom mini-stapjes en geniet van alles wat je doet.
Misschien is ons grootste obstakel ons verstand. En daarmee bedoel ik alle gedachten die door ons hoofd ronddwalen. Mijn belangrijkste tip is daarom: geloof niet alles wat je verstand zegt! Als je bijvoorbeeld een tegenslag hebt, kan je verstand zeggen: ‘zie je wel, het lukt je toch niet. Stop er maar mee.’ Of: ‘Vandaag is écht mijn laatste sigaret, wat maakt die ene nou uit?’ Het zijn allemaal smoesjes om terug te vallen in de verleiding van de korte termijn. Trap er dus niet in!
Een leven leiden op basis van jouw waarden is niet gemakkelijk. En het klinkt ook al snel zwaar. Wat zijn mijn waarden dan? Wat is belangrijk in mijn leven? Stuk voor stuk vragen die niet 1-2-3 te beantwoorden zijn. Het kan echter wel helpen om bewuster te worden wat jouw leven waardevol maakt. Bij dit besef is het namelijk gemakkelijker nieuw gedrag vol te houden. Ik kan je hierbij helpen. Neem daarom gerust contact met mij op als jij hier stappen in wil zetten!
Comments