Het ervaren van angst is niet prettig. Ik denk dat we het daar allemaal over eens kunnen zijn. Toch is er een eenzijdig beeld over dit gevoel en ik deel graag op welke manier angst ook van grote waarde kan zijn in jouw leven.
De algemene aanname in onze maatschappij is dat het gevoel van angst zo min mogelijk ervaren moet worden. In de reguliere behandeling van therapeuten en psychiaters kan het bestrijden van angst een belangrijke rol spelen:
Ervaar je paniek voordat je een presentatie voor een groep moet geven?
Vind je het spannend om op iemand af te stappen en diegene aan te spreken?
Ben je bang dat tijdens een vlucht het vliegtuig neerstort?
Dan wordt er alles aan gedaan om die emotie te verminderen of zelfs te laten verdwijnen. Ofwel: angst is niet goed. In de DSM-5, het protocol waar psychiaters diagnoses mee stellen, komt angst regelmatig als symptoom terug. De vraag is alleen: is het realistisch om als mens angst-vrij te zijn? Is dit een haalbaar doel? En moeten we dit willen? Vormen alle emoties niet onderdeel van ons mens-zijn, inclusief de onprettige ervaringen?
Ik denk van wel.
Sterker nog: angst is niet alleen onvermijdelijk, het is ook waardevol. Angst kan jou richting in het leven geven. Om dit uit te leggen geef ik graag een voorbeeld:
Sommige mensen ervaren vliegangst. En dit kan een grote worsteling zijn. De gehele vlucht is namelijk een aaneenschakeling van angst en gepieker. Elke beweging van het vliegtuig is een teken van gevaar, laat staan als er sprake is van turbulentie… Belangrijk om te beseffen is dat deze mensen niet hoeven te vliegen. Er is geen wet die zegt dat je ten minste één keer per jaar in een vliegtuig moet stappen. Als je bang bent om te vliegen, dan ga je toch gewoon niet? Zo simpel ligt het helaas niet. Deze mensen worstelen met vliegangst omdat zij bijvoorbeeld graag van reizen houden of familie in het buitenland willen bezoeken. Er schuilt dus een bepaalde waarde achter deze angst. Vliegangst laat dus indirect zien dat er winst valt te behalen. Dat je door te vliegen iets kan doen wat belangrijk voor jou is.
Ofwel: het feit dat jij worstelt met een bepaalde angst betekent dat jij blijkbaar waarde hecht aan datgene waarvoor jij die angst ervaart.
Dat angst niet prettig is staat dus niet ter discussie. Angst is alleen méér dan niet-prettig. Angst kan jou ook iets vertellen:
Ervaar je paniek voordat je een presentatie voor een groep moet geven? Wellicht dat je stiekem graag voor groepen staat en het daarom goed wil doen.
Vind je het spannend om op iemand af te stappen en diegene aan te spreken? Misschien vind je die persoon heel leuk en hoop je dat dit wederzijds is.
Ervaar je vliegangst? Mogelijk wil je graag een bepaalde reis maken of vrijwilligerswerk doen in een ontwikkelingsland. Helaas moet je daarvoor wel in dat vliegtuig stappen…
Angst kan jou vertellen waar je waarden liggen. Wat jij belangrijk vindt in het leven. En daarmee kan angst jou de weg wijzen. In plaats van het gevoel van angst weg te duwen of te bestrijden, kan je er ook voor kiezen gewoon door te gaan en de angst op de koop toe te nemen.
Want zeg nou zelf, is het stiekem niet een hele opluchting dat je soms gewoon bang mag zijn? Onzekerheid mag ervaren? Dat dit niet meteen een probleem is waar je iets mee moet? Dit besef zorgde bij mij in ieder geval voor veel minder druk op mijn schouders.
Mijn vraag aan jou is dan ook: op welke momenten ervaar jij angst of spanning? En is het mogelijk dat hier een bepaalde waarde achter zit? Laat angst op die momenten een aangrijpingspunt zijn voor groei en loop er juist niet voor weg!